Obecnie w Polsce znajdujemy się w okresie Wielkiego Postu, charakterystycznego dla wiary Chrześcijańskiej. Jednak również i w Grecji Wielki Post jest bardzo ważnym momentem związanym z wyznaniem ortodoksyjnym, który jest główną odmianą chrześcijaństwa w Grecji. Momentem, w którym rozpoczyna się grecki wielki post, jest tak zwana Kathara Deftera (Καθαρά Δευτέρα), czyli Czysty Poniedziałek.
W tym dniu rozpoczyna się Sarakosti (Σαρακοστή), która oznacza czterdziestodniowy post jednocześnie symbolizująca koniec karnawału. Swoją nazwę, Kathara Deftera zawdzięcza temu iż tego dnia Chrześcijanie „oczyszczają” się duchowo i cieleśnie. Jest to dzień postu, ale i dzień wolny od pracy dla Chrześcijan. Post trwa 40 dni, podobnie jak 40 dni trwał post Chrystusa na pustyni. Kathara Deftera ma miejsce na 48 dni przed Świętem Wielkanocy.
Zwyczaje i tradycje w Grecji
Kathara Deftera jest dniem wolnym od pracy. W tym dniu świętuje cała Grecja, a w zależności od regionu towrzyszą temu świętu różne zwyczaje. Bardzo popularne jest spędzanie tego dnia na łonie natury, z koszykiem pełnym wielkopostnych pyszności, do których w głównej mierze należą:
– chleb lagana
– taramas
– chałwa
– różne owoce morza
– warzywa
– oliwki
– fasolada (zupa z fasoli) bez oliwy).
Spędzanie dnia Czystego Poniedziałku na łonie natury, określane jest mianem koulouma (κούλουμα). Dlatego też Grecy chcąc życzyć sobie wszystkiego dobrego w tym dniu bardzo często używają zwortu “Kala koulouma” czyli dobrych koulouma lub po prostu “Kali Sarakosti” czyli dobrego postu. Charakterystycznym i można powiedzieć, że głównym zwyczajem tego dnia jest puszczanie latawców ale także tak zwane gaitanaki – zwyczaj, który został wprowadzony do Grecji z Azji Mniejszej przez uchodźców.
W Mesta, Olimpie oraz Lithi na wyspie Chios, odnawiany jest Zwyczaj Aga, który ma swoje korzenie za czasów panowania Turków. Wtedy podczas teatralnego przedstawienia Agas, jako sędzia, sądzi i wydaje z humorem wyroki na widzów. Inny zwyczaj tego dnia, również o korzeniach tureckich, to przebranie się któregoś z mieszkańców Aleksandroupoli za Bei oraz jego przejście przez miasto wraz z rozsyłaniem życzeń.
Z kolei mieszkańcy wyspy Poros, czyszczą bardzo dokładnie ich naczynia oraz garnki z wszelkiego rodzaju tłuszczy pozostałych po mięsach spożytych w okresie karnawału w procesie zwyczaju, który nazywa się ξάρτυσμα.
W niektórych wioskach na wyspie Korfu, ma miejsce Choros ton Papadon (Χορός των Παπάδων) czyli taniec księży, gdzie księża zapoczątkowywują taniec, który później kontynuowany jest przez gerontes.
Na wyspie Karpathos z kolei, mieszkańcy, którzy w ciągu minionego roku wymienili się niewłaściwymi gestami są prowadzeni przed Ludowy Sąd Niemoralnych Czynów, aby sprawiedliwości stało się zadość przez szanownych danego miasta.
W Galaxidi ma miejsce tzw alevromoutzouroma, gdzie karnawałowcy obsmarowywują się mąką i tańczą w kole.
W Methonii w Mesinii ma miejsce przedstawienie teatralne pod tytułem Wesele Koutroulisa (Ο Γάμος του Κουτρούλη), które przedstawia zwyczaje weselne z 14 wieku. Z kolei w Nedoussa rolnicy przywołują dobrą passę w uprawach poprzez tak zwany rolniczy karnawał.
W miejscowości Vonitsa, przygotowuje się słomiwanego rybaka, którego przywiązuje się do osiołka aby następnie “przechadzał” się po wsi, po czym w ostateczności ląduje w palącej się łódce. Tym czasem w Thivie ma miejsce górskie wesele, gdzie pan młody goli się, aby poślubić mężczyznę z tej samej wioski przebranego za pannę młodą.
Co rejon to różne obyczaje i tradycje 🙂 Nie mniej jednak warto choć raz w życiu spędzić ten dzień właśnie w Grecji i zobaczyć na żywo tradycje tego dnia.
Kiedy wypada Kathara Deftera w następnych latach?
Zgodnie kalendarzem świąt Wielkanocnych na następne lata, Kathara Deftera będzie mieć miejsce:
| Rok | Kathara Deftera | Wielkanoc |
| 2021 | 15 marca | 2 maja |
| 2022 | 7 marca | 24 kwietnia |
| 2023 | 27 lutego | 16 kwietnia |
| 2024 | 18 marca | 5 maja |
| 2025 | 3 marca | 20 kwietnia |
| 2026 | 26 lutego | 12 kwietnia |
| 2027 | 15 marca | 2 maja |
| 2028 | 28 lutego | 16 kwietnia |
| 2029 | 19 lutego | 8 kwietnia |
| 2030 | 11 marca | 28 kwietnia |
A więc w greckim stylu również życzę Wam wszystkim “Kali Sarakosti”! 🙂